BATANG 1000 (First 1000 Days)

Gestational Diabetes:  Impormasyon para sa Buntis

Gestational Diabetes 1

Hello, Buntis!  Alam mo ba kung ikaw ay may gestational diabetes?

Ang kondisyon na ito ay nangyayari sa mga buntis kung saan tumataas ang blood sugar level.   Dahil sa mga pagbabago sa katawan, partikular na sa hormones ng isang buntis, hindi gumagana nang maayos ang hormone na insulin kung kaya tumataas ang glucose o asukal sa dugo.

 

Sino ang mga maaaring magkaroon nito?

Lahat ng buntis ay maaaring magkaroon ng Gestational Diabetes pero mas malaki ang tsansa ng mga sumusunod na babae:

  • Higit 25 ang edad sa pagbubuntis
  • May diabetes sa pamilya
  • Labis ang timbang (overweight) o obese sa pagbubuntis
  • Nakunan (miscarriage)
  • Malaki o mabigat ang timbang ng mga naunang pinanganak na sanggol
  • May high blood pressure o pagkakaroon ng sobrang daming amniotic fluid

 

Ano ang mga sintomas nito?

 Maaaring mild o hindi mapansin ng isang buntis kung mayroon siyang diabetes.  Pero maging alerto kung nakakaranas ng mga sumusunod:

  • Pagkapagod o pagkahapo (fatigue)
  • Pagkauhaw
  • Madalas na pag-ihi
  • Pagbabawas ng timbang
  • Madalas na pagkagutom
  • Pagsusuka
  • Yeast infection
  • Paglabo ng paningin

Gesttational Diabetes 4

Ano ang mga kumplikasyon o epekto nito?

Hindi ito dapat isawalang-bahala dahil sa mga posibleng epekto sa kalusugan ni mommy at baby:

  • High blood pressure sa ina
  • Pagtaas ng tsansa para sa Caesarean Section Delivery (CS)
  • Maagang panganganak o Premature birth
  • Type 2 Diabetes kung hindi nawala ang diabetes pagkatapos manganak
  • Mataas na timbang ng sanggol
  • Hypogycemia o low blood sugar para sa sanggol

 

Ano ang dapat gawin?

Hindi kailangang agad agad na uminom ng gamot para sa Gestational Diabetes, sundin lang ang mga tips na ito:

pregnancy-diet

  • Komunsulta sa OB o midwife para sa iyong regular na Prenatal Check-up. Sila ang makakapagsabi kung ano ang mga tests na kailangan gawin sa iyong kondisyon.  Sa kanila rin malalaman kung kailangan ng gamutan o ng insulin.
  • Kumain ng masustansiya at sapat na pagkain.
  • Mag-ehersisyo o magkaroon ng sapat na pisikal na aktibidad, ayon sa payo ng iyong doktor.
  • Regular na subaybayan o i-monitor ang iyong blood sugar level.

 

Hindi mahirap tugunan ang kondisyon na ito kung maaagapan.  Huwag hintaying maranasan ang mga kumplikasyon at panganib sa kalusugan para kay mommy at baby.  Maaaring komunsulta sa mga midwife o doktor, at sumangguni tungkol sa mga tests tulad ng CBG (Capillary Blood Glucose) , FBS (Fasting Blood Sugar) , OGTT (Oral Glucose Tolerance Test) at OGCT (Oral Glucose Challenge Test) sa SafeBirth .

 

Sources:

https://www.babymed.com/diabetes/gestational-diabetes

https://www.ritemed.com.ph/articles/mga-epekto-ng-gestational-diabetes-at-mga-tips-para-dito

BATANG 1000 (First 1000 Days)

First 1000 Days: Ano nga ba ang epekto ng STUNTING sa iyong anak?

stunting1
 

Photo Credit:  http://www.sightandlife.org

 

‘Bansot’ o ‘pandak’ ilan lamang ito sa mga tuksong natatanggap ng mga bata kapag sila ay mas maliit kaysa sa kanilang mga kalaro o kaibigan.  Pero alam niyo bang maaari itong senyales na ang anak niyo ay ay may malnutrition, particular na ang STUNTING? Ano nga ba ang stunting at bakit importanteng hindi maging stunted ang iyong anak sa kaniyang First 1000 Days?

Stunting_Stolen-Childhood-PR
Photo Credit:  http://www.savethechildren.org.ph/about-us/media-and-publications/press-releases/media-release-archive/years/2017/stolen-childhoods-press-release-and-report

Sa Pilipinas nasa 3.78 million na batang mas mababa sa 5 na taon ang edad ang stunted (FNRI-DOST, 2015).  Ayon sa World Health Organization (WHO), ang stunting ay kapag mababa ang height ng bata para sa kaniyang edad (low height-for-age).  Dahil ito sa pagkain ng kulang sa sustansya sa loob ng mahabang panahon, o/at umuulit na impeksiyon o sakit ng bata.

Ayon kay Dr. Marie Christine Joy B. Tanteo, Program Manager ng Batang 1000 Program ng Quezon City Health Department, kapag malnutrition ng bata ang pinag-uusapan, stunting ang pinakamahalagang tinitignan. Para malaman kung ang isang bata ay lumalaki na angkop sa kanyang edad, gumagamit ng isang graphical tool mula sa WHO kung saan malalaman kung ano ang tamang average height ng bata sa kaniyang edad.  Dagdag pa niya, ”Nagiging stunted o wasted lamang ang bata kung siya ay may malubhang sakit na nakaaapekto sa kanyang paglaki tulad ng sakit sa puso o kung may genetic siyang disease o malformation. Ngunit sa isang batang walang sakit, isa itong indicator na ang bata ay hindi nakakakuha ng wastong nutrition. Itong ‘di wastong paglaki ng bata na ito ay isang pisikal na manifestation ng development ng kanyang importanteng organs sa katawan, tulad na ng kanyang brain. Kung di sya lumalaki ng wasto para sa kanyang edad, masasabi natin na hindi rin lumalaki or nade-develop ng wasto ang kanyang brain. Irreversible ito dahil sa unang 2 taon ng bata, nahuhubog ang mga importanteng parte brain na makatutulong sa kanyang pag-iisip. Kapag nalagpasan na itong 2 taon na ito, mahirap na itong balikan o habulin.”

Dr. Joy Batang 1000
 

Dr. Joy Tanteo, Prgram Manager ng Batang 1000 Program (2nd to right), kasama ang mga nanay na kabahagi ng programa

 

Ang epekto ng stunting ay irreversible.  Ibig sabihin hindi ito maitatama at maaaring panghabambuhay.  Kabilang dito ang mga sumusunod:

  • Mabagal na brain development
  • Mababang IQ
  • Mahinang immune system
  • Mas malaking posibilidad ng malubhang sakit katulad ng diabetes at cancer

Iwasan ang ang stunting sa inyong anak at komunsulta sa maaasahang OB at Pediatrician.  Maaaring tumawag sa SafeBirth para sa karagdagang impormasyon.

Sources:  https://thousanddays.org/the-issue/stunting/

Pregnancy Stories

#ITOANGSAFEMOTHERHOODSTORYKO: DR. GENIE DE LUMEN

Dr. Genie 10

Name: Dr. Genie B. De Lumen

Trabaho: OBGYN (obstetrician-gynecologist)

Bilang ng taon sa trabaho:  7 years

Edad:  42 years old

Bilang ng anak:  3

Babies delivered:  mahigit 500 babies

 

 

Q:  Paano nakatulong ang pagiging ina niyo sa inyong pagiging OB?

A:  Noong mga 25 years old ako, during internship at nakaka-encounter ako ng mga buntis na pasyente, alam ko namang masakit talaga lalo kapag nagkakaroon sila ng uterine contractions.  Pero minsan kapag hinawakan ko sila at sobra-sobra ang pag-iyak nila o pag-inda nila ng sakit naiisip ko baka nag-iinarte lang itong mga nanay.

Thirty years old ako sa una kong pagbubuntis at GP (General Practitioner) noong panahon na ‘yon.  Noong nag-labor ako, doon ko fully na-appreciate ang pain ng mga mothers.  Sobrang sakit pala! Halos 15 hours akong nag-labor at na-CS ako.  Kinailangan nang gawin ang induction of labor, at binigyan ako ng gamot pampahilab.  Sobrang sakit pala talaga.

Ang tendency kasi kapag single kang OB, medyo maiisip mong okay lang yan, mababaw lang.  Pero kapag naranasan mo na bilang nanay, hindi mo na mamaliitin at mas ma-aappreciate mo na ang pain ng buntis. Alam mo nang hindi sila nag-iinarte lang.

Q: Sa paanong paraan ninyo natutulungan ang mga nanay na inyong inaalagaan?

Dr. Genie 7
Dahil sa sariling karanasan, mas naiiintindihan na ni Dr. Genie ang sakit na nararamdaman ng mga ina sa panganganak.

A:  Noong mas naiintindihan ko na yung klase ng sakit na nararamdaman ng mga nanay, mas nakakapagbigay na ako ng advice kung anong dapat gawin.  Kapag sinabi nila kung anong klaseng sakit, alam ko na kung ano ang normal at kung ano ang emergency. Minsan matindi ang pag-aalala nila.  Mas kaya ko nang sabihin na yung ganung sakit ay normal at hindi kailangan alalahanin. Dahil sa experience ko, mas napapaliwanag ko at nababawasan ang kanilang pag-aaalala.  Malaking bagay para sa isang nanay na mabawasan ang kaniyang pag-aalala sa kabila ng lahat ng bagay na iniisip at sakit na nararamdaman ng isang buntis.

Kahit yung mga bagay na specific katulad ng kung anong puwedeng  gawin sa sakit, at kung paano tatayo sa kama kapag na-CS, napapayuhan ko sila.  Hindi kasi sa lahat ng oras ay nariyan ang asawa nila at may tutulong sa kanila.  Sa palagay ko hindi iyon itinuturo ng lahat ng OB, kaya natutuwa naman sila.

Q: Ano ang mga bagay na ginagawa niyo para maramdaman ng mga ina ang inyong malasakit bilang OB?

A:  Natutuwa talaga ako na na-a-appreciate ng mga nanay ang ginagawa ko.  Gusto nila yung pagbabahagi based on experience, at hindi lang sa studies.  Isa pang mahalaga ay dapat matutong makinig sa pasyente, hindi lang ang doktor ang laging nagsasalita.  Maganda na open ang communication.  Ako ‘yung doktor na ipinamimigay ko ang number ko.  Kasi mahalaga sa mothers na maramdaman nilang safe at panatag sila kapag nakakausap nila ang doktor nila anytime.  Libre ang salita sa akin.  Hindi rin sumasama ang loob ko kung sakaling kailanganin lumipat ng facility o doktor ang pasyente.  Kinakamusta ko pa rin sila at ang gusto ko lang malaman ang lagay nila.

Dr. Genie collage
Tulad ng ibang ina, binabalanse ni Dr. Genie ang panahon sa pamilya at sa trabaho

May Safe Motherhood Story ka ba na nais mong ibahagi?

Maaaring bisitahin ang aming Facebook page at i-message kami para ibahagi ang iyong karanasan.

 

 

Pregnancy Stories

#ITOANGSAFEMOTHERHOODSTORYKO: Dr. Desiree Torre-Paat

Paat 9a

 

Name: Dr. Desiree Torre-Paat

Trabaho: OBGYN (obstetrician-gynecologist)

Bilang ng taon sa trabaho:  3 years

Edad:  33 years old

Bilang ng anak: Expecting mother (almost 6 months pregnant)

Babies delivered:  est. 350 babies

 

Q:  Paano niyo nababalanse ang pagiging OB at ang kasalukuyang pagbubuntis?

A:    Wala gaanong problema sa una kong pagbubuntis.  Kumbaga normal ko pa ring nagagawa lahat at nagagampanan ang pagiging OB ko. Nagkaroon ako ng konting spotting o pagdurugo noong unang buwan ko. Pero matapos ang pagpapahinga ng 2 weeks, naging okay naman lahat.

Paat collage2
Malaki ang pasasalamat ng mga pasyente ni Dr. Desiree sa kaniyang alaga at malasakit

Bukod sa SafeBirth, nagki-clinic ako sa iba’t ibang ospital.  Nagbawas ako ng tatlong clinic schedule para makapagpahinga at para magkaroon ng panahon sa check-up, at matutukan ang pagbubuntis. Dahil dito naaalagaan ko pa rin ang mga inang pasyente habang inaalagan rin ang sarili ko bilang buntis.

Kapag malapit na ang kabuwanan ko, maayos kong ililipat ang pangangalaga sa kanila sa kapwa OB o sa midwife, depende na rin sa gusto ng pasyente.

Q: Nagkaroon ba ng mabuting epekto sa pag-aalaga niyo sa ibang ina ang halos anim na buwan niyong pagbubuntis?

Paat 10
Walang pinipiling panahon ang pagiging OB.  Walang holiday o Pasko kapag may emergency

A:  Dati kasi compassionate na akong OB sa mga pasyente.  Pero ngayong nararanasan ko na ang pagbubuntis mas naging compassionate, empathic at loving akong doktor sa kanila, kasi alam ko na kung ano ang nararamdaman nila.  Dati kapag nagkukuwento ako ng karanasan sa pagbubuntis, kuwento ng ibang nanay yang naibabahagi ko.  Ngayon, nagkukuwento  na ako ng sarili kong experience lalo na yung mga tungkol sa symptoms o mga nangyayari sa katawan ng isang buntis at tungkol sa paggalaw ng baby sa loob ng tiyan, dahil ‘yun ang mga nararanasan ko.

Normally dati kapag nagpaliwanag ako sasabihin ko na based sa ibang bagay, study o sa ibang karanasan.  Ngayon nasasabi ko na na, “Ganito Mommy, ganito rin ang nangyayari sa akin…”  Kahit sobrang tagal ipaliwanag at ikuwento, okay lang na bigyan ko ng mas maraming oras.

Paat 8
Tumutulong rin si Dr. Desiree sa training ng ibang OB

Q: Nakakatulong ba sa inyong trabaho bilang OB ang pagiging ina?

A:  Palagay ko nakatulong talaga ang pagbubuntis ko sa pagiging OB ko.  Pakiramdam ko parang mas nagiging kumpletong OB ako dahil sa experience ko.  Sa opinyon ko, to be a complete OB, you also have to be a mom yourself.

 

 

 

May Safe Motherhood Story ka ba na nais mong ibahagi?

Maaaring bisitahin ang aming Facebook page at i-message kami para ibahagi ang iyong karanasan.